Οι τρελοί της λογοτεχνίας

rose

Όλοι όσοι ασχολούμαστε με τον χώρο του βιβλίου (συγγραφείς, εκδότες, μεταφραστές ποιητές, βιβλιοπώλες) γνωρίζουμε καλά ότι, στη συνείδηση της πλειοψηφίας του κόσμου, το βιβλίο είναι καταχωρημένο ως είδος πολυτελείας. Κατανοώ το γιατί. Δεν μπορώ όμως να συμμεριστώ αυτή την αντίληψη.

Ένας από τους λόγους, για τους οποίους φτάσαμε εδώ που φτάσαμε ως κοινωνία, είναι και αυτός. Ότι το βιβλίο θεωρείται είδος πολυτελείας. Ότι δεν μπαίνει καθημερινά στο ελληνικό σπίτι. Και, όσο πιο σπάνια μπαίνει το βιβλίο σ’ ένα σπίτι, τόσο πιο δύσκολα θα μπαίνει και το ψωμί. Το καλύτερο ακόνι για το μαχαίρι του ψωμιού βρίσκεται στις άκοπες άκρες των βιβλίων.

Εστιάζοντας στην ποίηση, η κατάσταση του ασθενούς επιδεινώνεται. Η ποίηση είναι η πολυτέλεια που δεν ονειρευόμαστε για τα παιδιά μας. Τους ποιητές τούς αντιμετωπίζουμε, λίγο ως πολύ, σαν τους τρελούς της λογοτεχνίας. Εκθειάζουμε το έργο τους – παρουσία τρίτων – όταν όμως μένουμε μόνοι μας, συμβουλεύουμε τα παιδιά μας να πράττουν με βάση άλλες αξίες.

Μαθαίνουμε τα παιδιά μας να βαδίζουν σε χαραγμένα μονοπάτια. Υπαγορεύοντάς τους τα απαραίτητα “πρέπει” για την επιβίωσή τους. Έτσι πρέπει να αγαπάς. Έτσι πρέπει να γελάς. Έτσι πρέπει να πέφτεις. Έτσι να σηκώνεσαι. Έτσι πρέπει να κοιμάσαι τα μεσημέρια. Τα μαθαίνουμε να φοβούνται. Τον ήλιο. Γιατί ο ήλιος βλάπτει. Τη βροχή. Γιατί κάθε βροχή είναι όξινη. Τα λουλούδια. Γιατί μπορεί να ματώσουν τα δάχτυλά τους.

Απαγορεύουμε στα παιδιά μας να συναναστρέφονται αγκάθια. Γιατί τα αγκάθια ξυπνούν το αίμα. Και το αίμα του ανθρώπου πρέπει αιώνια να κοιμάται. Διαφορετικά, το οικοδόμημα κινδυνεύει. Τα παιδιά μας κινδυνεύουν. Κινδυνεύουν να ξυπνήσουν σ’ έναν κόσμο, που δεν τους έχουμε διηγηθεί ποτέ.

Έναν κόσμο που κάνουμε πως δεν υπάρχει. Εκεί, που η ανθρώπινη ζωή μετριέται σε ευρώ, δολάρια, γιεν. Όσο ισχυρότερο είναι το νόμισμα, τόσο η ανθρώπινη αξία ανεβαίνει. Έναν κόσμο, στον οποίο οι ζωντανοί παλεύουν για έναν επιτυχημένο θάνατο. Όσο κι αν φοβόμαστε τον θάνατο, ζούμε και εργαζόμαστε γι αυτόν.

Κι όμως. Το προφίλ του επιτυχημένου νεκρού είναι πολύ συγκεκριμένο. Αφήνεις πίσω σύντροφο, παιδιά και περιουσία; Έζησες σωστά. Δεν αφήνεις τίποτα από αυτά; Έζησες λάθος. Σπατάλησες μια ολόκληρη ζωή, παριστάνοντας τον ενήλικα. Αυτό δεν θα συγχωρηθεί. Η μελάνη που κρατά τη θύμησή σου ζωντανή θα σβηστεί ακαριαία.

Σ’ αυτόν τον κόσμο λοιπόν – τον οποίον επιμελώς κρύβουμε από τα παιδιά και από τον ίδιο μας τον εαυτό – κάποιοι επιμένουν πως η ποίηση είναι πολυτέλεια.

Τα δέντρα. Τα πουλιά. Η άνοιξη. Ο έρωτας, ο αέρας, το παιχνίδι, οι μπίρες, οι αγκαλιές, τα φιλιά.

Αν αφαιρέσουμε αυτήν την πολυτέλεια, αυτό που μένει είναι ο σκελετός ενός νεκρού τοπίου. Το κακοποιημένο άγαλμα του Παλαμά και οι άστεγοι της Σταδίου. Τα σύγχρονα «αγάλματα» της εποχής μας. Άστεγοι, οι οποίοι έχουν αφομοιωθεί πλήρως από το τοπίο. Το καταφέραμε κι αυτό. Περνάς καμιά φορά από τη Σταδίου, λείπει ο άστεγος και σκέφτεσαι που πήγε; Δεν αναρωτιέσαι πια γιατί δεν έχει σπίτι και δουλειά, γιατί είναι άστεγος… Αυτό το έχεις ξεπεράσει. Αναρωτιέσαι γιατί δεν είναι στο πόστο του.

Σ’ αυτόν τον κόσμο, η ποίηση δεν είναι και δεν θα είναι ποτέ πολυτέλεια. Η ποίηση είναι οξυγόνο. Το μοναδικό οξυγόνο που μας έχει απομείνει. Για όλους.

Ακόμα και για εκείνους που σκοντάφτουν πάνω της και δεν της λένε ούτε καλημέρα.

 

_

γράφει ο Αντώνης Τσόκος

*Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου “Ένα ποτήρι ακόμη, Τσαρλς” (Εκδ. Γαβριηλίδης) στο βιβλιοπωλείο ο “Μωβ Σκίουρος” (8/07/2015).

Διαβάστε εδώ την κριτική παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Αντώνη Τσόκου ‘Ένα ποτήρι ακόμα, Τσάρλς”

Ακολουθήστε μας

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 22 – 23 Φεβρουαρίου 2025

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 22 – 23 Φεβρουαρίου 2025

Real News Καθημερινή Πρώτο Θέμa Το Βήμα της Κυριακής Δώστε μας το email σας και κάθε Παρασκευήθα έχετε στα εισερχόμενά σας τις προσφορές των εφημερίδων (Δεν στέλνουμε ανεπιθύμητη αλληλογραφία ενώ μπορείτε να διαγραφείτε με ένα κλικ και δεν θα...

Satana Sum et Nihil Humanum a me Alienum Puto

Satana Sum et Nihil Humanum a me Alienum Puto

Τον είδα πρώτη φορά ένα βράδυ,Δεν είχε κέρατα, ούτε ουρά. Εγώ δεν υπογράφω συμβόλαιατου είπα τελικά,Δεν κάνω συμφωνίες με διαβόλους. Δεν ήρθα για συμφωνία.Ήρθα να σου δείξωότι την έχεις ήδη κάνει. Κάθε φορά που είπες δεν έχει σημασία,κάθε φορά που είπες δεν...

Γείτονες

Γείτονες

Κινείστε γύρω μου, σαν κομήτες, πλέκετε τους ιστούς σας, με αιχμαλωτίζετε στα δίχτυα σας, ανήμπορη με ακινητοποιείτε. Τραβάτε από τα υγρά μου, όχι για να ξεδιψάσετε, αλλά για να με δείτε να αργοπεθαίνω, από διαστροφή ή δεν υπάρχει διαστροφή στην ευωχία; Γλιστράτε πάνω...

Ακολουθήστε μας στο Google News

Διαβάστε κι αυτά

Γείτονες

Γείτονες

Κινείστε γύρω μου, σαν κομήτες, πλέκετε τους ιστούς σας, με αιχμαλωτίζετε στα δίχτυα σας, ανήμπορη με ακινητοποιείτε. Τραβάτε από τα υγρά μου, όχι για να ξεδιψάσετε, αλλά για να με δείτε να αργοπεθαίνω, από διαστροφή ή δεν υπάρχει διαστροφή στην ευωχία; Γλιστράτε πάνω...

Πολύ μικρός ουρανός

Πολύ μικρός ουρανός

Μεγάλωσα πολύ για να ασφυκτιώ σε αυτόν τον ουρανό. Άλλοτε μπλε και άλλοτε γκρι. Άλλοτε γκρι και άλλοτε μπλε. Πολύ λίγος ουρανός για μένα. Και ας φαίνεται απέραντος για κάποιους. Τα πρόσωπα όλα ίδια στη πρώτη καλημέρα. Μα αποκαλύπτονται στη τελευταία καληνύχτα. ...

Ρεαλιστικές και Νατουραλιστικές πτυχές στο διήγημα του Γκυ Ντε Μωπασάν «Το κρεβάτι 29»

Ρεαλιστικές και Νατουραλιστικές πτυχές στο διήγημα του Γκυ Ντε Μωπασάν «Το κρεβάτι 29»

γράφει η Παναγιώτα Μπαϊράμη Οι απόπειρες λογοτεχνικής καταγραφής της κοινωνικής πραγματικότητας της δεύτερης πεντηκονταετίας του 19ου αιώνα αναδεικνύουν στο λογοτεχνικό προσκήνιο το ρεαλισμό ως γενικότερη τάση εκτεινόμενη στο σύνολο της καλλιτεχνικής δημιουργίας και...

13 σχόλια

13 Σχόλια

  1. aikaterinitempeli

    Δεν μας συγκινεί τυχαία η γραφή του. Είναι κι ο άνθρωπος πίσω απ’ τις λέξεις, που εκτιμάμε τόσο.

    Απάντηση
  2. ΛέναΜαυρουδή Μούλιου

    Θαυμάσια τα όσα γράψατε . Με άγγιξαν βαθιά

    Απάντηση
  3. Βάσω Αποστολοπούλου

    “Η ποίηση είναι οξυγόνο. Το μοναδικό οξυγόνο που μας έχει απομείνει. Για όλους.
    Ακόμα και για εκείνους που σκοντάφτουν πάνω της και δεν της λένε ούτε καλημέρα”.

    Ίσως ακόμη πιο απαραίτητο γι αυτούς τους τελευταίους…
    Εξαιρετικό κείμενο, φίλε Αντώνη!

    Απάντηση
  4. Άννα Ρουμελιώτη

    Εξαιρετικό σας ευχαριστούμε!!!

    Απάντηση
  5. Ανώνυμος

    Πόσες αλήθειες,διαβάζουμε σ’αυτό το κείμενο,που θα μπορούσε να ήταν ποίημα!!! Τι όμορφα γραμμένες,με συναίσθημα κι αλήθεια!!! Να γράφετε πιο τακτικά ,να σας διαβάζουμε κ.Τσόκο!!!!!

    Απάντηση
  6. elektra.alexaki

    Με εντυπωσίασε το κείμενό σας. Η πρώτη σκέψη μου ήταν ότι θα άγγιζε πολύ τους μαθητές του Λυκείου, εάν τους δινόταν να το διαβάσουν και να το συζητήσουν, ως απάντηση στην ερώτηση που διατυπώνεται συνεχώς από μέρους τους: “Μα τι την θέλουμε την Ποίηση;”

    Απάντηση

Υποβολή σχολίου