Μισέλ Ντεγκύ
μτφρ: Ανδρ. Δημητριάδου
Vakxikon
ISBN: 978-618-5144-63-0
Ο υβριδισμός στην ποιητική τέχνη φαίνεται να κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος. Και τούτο παρατηρείται τόσο στην ελληνική ποιητική παραγωγή[1] όσο και στο εξωτερικό. Ποιητικά είδη και ρεύματα αναμειγνύονται, ώστε πλέον κριτικά να καθίσταται επικίνδυνη η όποια κατάταξή τους. Ο ρομαντισμός συμπλέκεται με τον υπερρεαλισμό, ο λυρισμός με τη σύγχρονη επική ποίηση, το ιστορικό ή θρησκευτικό στοιχείο με το κοινωνικό[2]. Αναλόγως και στη μορφή το θεατρικό με το ποιητικό[3], το πεζό με το ποιητικό[4]. Και η υβριδοποίηση τούτη είναι μία τάση που καλλιεργείται με μικρά βήματα εδώ και δεκαετίες.
Η περίπτωση του Michel Deguy («σκηνή στον καθρέφτη», Vakxikon 2016, μτφρ Ανδρονίκη Δημητριάδου) είναι ακριβώς μία τέτοια επιμελής κίνηση ποιητικού συγκρητισμού. Ο μεγάλος Γάλλος δημιουργός ξεπερνώντας ρεύματα τα οδηγεί σε συγκερασμό εμπλουτίζοντας φιλοσοφικά το περιεχόμενό τους. Άλλωστε, ο ίδιος προτείνει την «υβριδοποίηση ως τακτική πλοήγησης στον πολύπλοκο κόσμο της τέχνης και της ποίησης»[5]. Και η ποιητική του υπηρετεί ακριβώς αυτό το όραμα/τάση.
Σε μία εποχή όπου η ταχύτητα ανταλλαγής πληροφοριών και σύνδεσης καλλιτεχνικών τάσεων που επέφερε η τεχνολογία και με τόσα μεταναστευτικά ρεύματα που διαμόρφωσαν μία πολυπολιτισμική παγκόσμια κοινότητα με θεμέλιο την εθνική/τοπική κουλτούρα -και ποιητική παράδοση-, ο ποιητικός συγκρητισμός του Ντεγκύ ξεπερνά τους συνήθεις πειραματισμούς.
Με ένα υπερπολιτισμικό και οικουμενικά ιστορικά ύφος συνδέει το αρχαίο -ελληνικό συνήθως- πνεύμα με την Αναγέννηση και το μοντέρνο, ξεπερνώντας τα στενά ποιητικά όρια· όπως ακριβώς αναδιπλώνεται ο στίχος του ξεκινώντας από το μέσο του προηγούμενου και μετατοπίζεται στον επόμενο. Η στιχουργική τεχνική της αναδίπλωσης-μετατόπισης αισθητοποιεί ακριβώς το ξεκίνημα του νέου μέσα από το παλιό ώστε να δώσει τροφή και χώρο στο νεώτερο, μέσα από μία διαλεκτική ποιητική σύζευξη.
Δήμος Χλωπτσιούδης
Μανδραγόρας, 2016
ISBN: 978-960-592-032-6
Η δε σύνθεση των θρυμματισμένων -οπτικά- στίχων καθρεφτίζει φιλοσοφικά την πολιτισμική σύνθεση με πυλώνες τη μυθολογία και την ιστορία και τον ποιητικό διάλογο με αναγεννησιακά σονέτα. Άλλωστε, συχνά μεταξύ των συνθέσεων της ανθολογίας -υπό το άγρυπνο μεταφραστικό βλέμμα της Ανδρονίκης Δημητριάδου- παρατηρείται ένας μορφικός και υφολογικός διάλογος, καθώς η πρόζα συνδιαλέγεται με συνθέσεις πιο κλασικές ή με θραυσματικά στιχουργήματα και υβρίδια.
Η ποιητική του Ντεγκύ αγγίζει τη φιλοσοφική ποίηση μέσα από την επαφή της με την αρχαιοελληνική κουλτούρα και φιλοσοφική σκέψη. Ωστόσο, ο ποιητής δεν εμμένει στείρα στο στοχαστικό περιεχόμενο· το αφήνει να αναδυθεί μέσα από πίδακες συναισθημάτων.
Και ο πολιτισμικός συγκρητισμός του Ντεγκύ αναδεικνύεται μέσα από μία κοσμοπολίτικη παγκοσμιότητα που ταξιδιωτικά αποπνέει η ανθολογία. Ο Γάλλος χαράσσει το δικό του νόστο στα πελάγη των λέξεων σε όλη την υφήλιο. Η Ελλάδα συναντά ποιητικά τον Ειρηνικό, το γκέτο της Βαρσοβίας την Αυστραλία, το Παρίσι το Βερολίνο και τη Νέα Υόρκη. Έτσι όμως δεν απελευθερώνει μόνο μία ρομαντική νότα ταξιδιού και πολιτισμικού συγκερασμού, αλλά προσδίδει μία αειφορική οικουμενική διάσταση, όπου ο πλανήτης -χωρικά και χρονικά- αντιμετωπίζεται σαν ένα, σαν "όλον".
______________
[1] βλ. Λουκιανού Κηλαηδόνη, «υδράργυροι media luz», Θάνος Γώγου «Γλακώβη», Γιώργος Δουατζής «το κόκκινο κασκόλ»
[2] βλ. Δήμος Χλωπτσιούδης, Το θρησκευτικό στοιχείο ως μέσο ποιητικής έκφρασης, Vakxikon.gr, τευχ. 32.
[3] βλ. Έφη Καλογεροπούλου «έρημος όπως έρωτας».
[4] βλ. Ασημίνα Ξηρογιάννη, «23 ημέρες».
[5] Δημοσθένης Αγραφιώτης, επίμετρο στην ανθολογία του Μισέλ Ντεγκύ.
0 Σχόλια